Năm học mới 2025-2026 bắt đầu. Ở những ngôi trường vùng cao cheo leo giữa núi rừng ở các bản làng vùng cao thuộc TP.Đà Nẵng, nỗi lo lớn nhất không chỉ là cơ sở vật chất thiếu thốn mà còn là làm sao giữ được thầy cô đứng lớp. Mỗi dịp hè, khi hợp đồng tạm hết hiệu lực, nguy cơ thiếu giáo viên lại hiện hữu, buộc các trường phải xoay xở vừa giữ chân đội ngũ, vừa tăng tốc bồi dưỡng để kịp bước vào năm học mới.
Giữ chân giáo viên hợp đồng
Mỗi dịp hè, khi học trò tạm rời ghế nhà trường thì với các thầy cô vùng cao, miền khó, mùa nghỉ ấy lại trở thành khoảng lặng dễ khiến giáo viên hợp đồng chùn bước, rời bỏ trường lớp. Bởi lẽ, nếu hợp đồng kết thúc vào cuối tháng 5, giáo viên sẽ mất cả lương, cả bảo hiểm trong hai tháng hè. Thực tế này từng khiến nhiều trường phải loay hoay “vá lỗ hổng” nhân lực ngay trước thềm khai giảng. Vài năm trở lại đây, các trường dân tộc bán trú ở vùng Trà My (nay thuộc TP.Đà Nẵng sau sáp nhập địa giới hành chính) đã tìm cách giữ chân giáo viên. Tại Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học – THCS Trà Vân, ông Nguyễn Khắc Điệp – Hiệu trưởng nhà trường cho biết, nhà trường đã chấm dứt hợp đồng cũ vào ngày 31-5 và ký hợp đồng mới từ ngày 1-6. Cách làm này giúp 17 giáo viên hợp đồng, gồm 14 giáo viên tiểu học và 3 giáo viên THCS tiếp tục có thu nhập, được đóng bảo hiểm xã hội xuyên suốt cả hè. “Trong hai tháng hè, các thầy cô vẫn có việc để làm, như: điều tra phổ cập, hoàn thiện hồ sơ lưu trữ, hoặc phụ đạo cho những học sinh chưa đạt yêu cầu. Như vậy, vừa bảo đảm quyền lợi giáo viên, vừa giúp nhà trường không bị động nhân sự khi bước vào năm học mới”, ông Điệp chia sẻ. Ngoài số giáo viên tái ký hợp đồng, trường còn tuyển thêm 7 giáo viên hợp đồng, gồm 4 giáo viên tiểu học và 3 giáo viên THCS để đảm bảo nhân lực chuẩn bị cho năm học 2025-2026.
Tại Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Trà Leng 1, thuộc vùng cao Bắc Trà My, có 11 giáo viên hợp đồng. Ông Lê Huy Phương – Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Nhà trường bảo đảm trong hè, giáo viên hợp đồng vẫn nhận đủ lương, được đóng bảo hiểm. Việc ký hợp đồng và giữ chân giáo viên hợp đồng được chú trọng, vì vậy nhiều giáo viên đã gắn bó với trường 5, 6 năm liên tục. Nhà trường cũng tạo mọi điều kiện như phân công giáo viên hợp đồng trực bán trú để có thêm thu nhập. Nhờ vậy, năm nay chúng tôi không phải bố trí giáo viên dạy trái chuyên môn như trước mà có đủ người cho các bộ môn âm nhạc, mỹ thuật, tin học”.
Tại Trường THPT Hướng Phùng (tỉnh Quảng Trị), thầy Nguyễn Hữu Thịnh – Hiệu trưởng nhà trường cho biết, đơn vị đang thiếu hai giáo viên theo định mức số lớp. “Trường may mắn có một giáo viên toán biệt phái tình nguyện ở lại thêm một năm. Năm nay, trường tuyển sinh tăng thêm một lớp 10 nên cơ cấu giáo viên các môn cơ bản vẫn tạm đủ. Nhưng sẽ thiếu người dạy các nội dung như hướng nghiệp, hoạt động trải nghiệm, giáo dục địa phương. Chúng tôi đã báo cáo Sở GD-ĐT Quảng Trị, đề xuất bổ sung hai giáo viên trước khai giảng”, thầy Thịnh nói.
Tập huấn cho giáo viên hợp đồng
Không chỉ giữ chân, các trường vùng khó còn chủ động tăng tốc bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ hợp đồng. Ngay trong tháng 8, cùng với các chuyên đề tập huấn chung do Sở GD-ĐT Đà Nẵng tổ chức, Trường Tiểu học Chu Văn An (TP.Đà Nẵng) đã giao các tổ trưởng chuyên môn hướng dẫn riêng cho những giáo viên mới. Hội đồng sư phạm nhà trường còn rà soát, hiệu chỉnh các thông tin trong sách giáo khoa, tài liệu giáo dục địa phương để phù hợp với bối cảnh sáp nhập địa giới hành chính và mô hình chính quyền hai cấp. Ông Trương Công Một, cán bộ phụ trách chuyên môn nhận định: “Giáo viên mới đều vừa tốt nghiệp ngành sư phạm tiểu học, được đào tạo theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Nhờ vậy, các giáo viên sẽ không quá bỡ ngỡ khi bước vào thực tế giảng dạy”.
Với Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học – THCS Trà Vân, Hiệu trưởng Nguyễn Khắc Điệp cho biết nhà trường sẽ theo dõi sát sao quá trình tập sự của giáo viên mới: “Trong 3 tháng đầu, Ban Giám hiệu và tổ chuyên môn sẽ dự giờ thường xuyên, góp ý sau từng tiết dạy. Nếu không đáp ứng yêu cầu, hợp đồng sẽ không được gia hạn hết năm học. Đây vừa là cơ hội bồi dưỡng, vừa là giai đoạn thử thách”. Không dừng lại ở việc “kèm cặp”, nhà trường còn dự định thay đổi mô hình phân công giảng dạy. Trước mắt, khối lớp 4 sẽ thí điểm cho hai giáo viên chuyên sâu: một người dạy toàn bộ môn tiếng Việt, một người dạy toán cho cả khối. Các môn khác vẫn phân công theo lớp. Cách này giúp giáo viên phát huy thế mạnh, còn học sinh được hưởng sự đồng đều về chất lượng. Trong khi đó, Trường Trà Leng 1 chọn giải pháp bố trí giáo viên hợp đồng mới đứng lớp tại điểm trường xã. “Ở đó, các thầy cô sẽ được những đồng nghiệp có kinh nghiệm kèm cặp, chia sẻ cách tổ chức bài dạy, quản lý lớp. Đây là môi trường học việc tự nhiên và hiệu quả”, ông Lê Huy Phương nói.
Câu chuyện nhân lực giáo dục ở vùng khó không chỉ dừng ở nỗ lực của từng nhà trường. Ông Nguyễn Thanh Tú – Phó Chủ tịch UBND xã Trà Tân cho biết, trong năm qua, huyện Bắc Trà My (Quảng Nam cũ) đã tổ chức kỳ thi tuyển dụng viên chức ngành giáo dục. Nhờ vậy, số lượng giáo viên cơ bản được bổ sung đủ. Chính quyền xã cũng đã hướng dẫn các trường bố trí hợp lý, tránh tình trạng thiếu cục bộ do giảm tiết hoặc kiêm nhiệm.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, việc duy trì đội ngũ hợp đồng gắn bó với trường lớp vùng khó vẫn là thách thức. Mức thu nhập thấp, điều kiện sống thiếu thốn, cộng thêm khoảng cách xa gia đình khiến nhiều giáo viên sẵn sàng rời đi khi có cơ hội. Do đó, những chính sách linh hoạt như trả lương, đóng bảo hiểm trong hè, hay mô hình phân công phù hợp để giảm áp lực công việc, tăng thêm thu nhập là giải pháp thiết thực để giữ chân giáo viên.
Trong bức tranh chung của các địa phương miền núi có địa hình hiểm trở, nỗi lo thiếu giáo viên nhiều vẫn còn đó, nhất là với các môn học đặc thù hoặc những nội dung mới trong chương trình giáo dục phổ thông. Song, từ câu chuyện của các trường kể trên có thể thấy rõ nỗ lực của nhà trường, chính quyền địa phương và ngành giáo dục. Sự chủ động đã góp phần để từng lớp học vùng cao không bị thiếu nguồn nhân lực.
Vĩnh Yên
Bình luận (0)