Làm sao để công nghệ mới được phát triển và ứng dụng một cách có trách nhiệm – vừa thúc đẩy đổi mới sáng tạo, vừa đảm bảo yếu tố trung tâm là con người và sự an toàn của người bệnh? Đó là vấn đề đặt ra tại Hội thảo quốc tế với chủ đề “Tích hợp công nghệ, đạo đức và yếu tố con người trong chăm sóc sức khỏe tương lai” do Trường Đại học Y Dược (ĐHYD) Cần Thơ phối hợp Quỹ VinFuture đồng tổ chức chiều ngày 23-10-2025.
Hội thảo có sự tham dự của hơn 1.000 đại biểu là các nhà khoa học, chuyên gia và cán bộ các sở y tế; viện trường và bệnh viện vùng ĐBSCL, cùng sinh viên.
TS. Lê Thái Hà – Giám đốc Điều hành Quỹ VinFuture, cho rằng: “Những tiến bộ của Telehealth và AI mở ra cơ hội nâng cao chất lượng dịch vụ và hiệu quả điều trị. Tuy nhiên song hành với đó là những thách thức mới về đạo đức, pháp lý và tâm lý – đòi hỏi ngành y tế phải có cách tiếp cận toàn diện và nhân văn hơn trong y học”.
Đồng quan điểm, giáo sư Maria Kletecka-Pulker – Viện Ludwig Boltzmann về Sức khỏe Kỹ thuật số và An toàn Bệnh nhân (Áo), bên cạnh việc đánh giá cao Telehealth và AI trong ứng dụng y tế, đã chỉ ra những mặt trái của phương thức này, nổi bật là chi phí điều trị cao; rủi ro trong bảo mật thông tin bệnh nhân; tình trạng thiếu năng lực kỹ năng số trong nhân viên y tế và người bệnh.
TS. Gernot Gerger – Viện Ludwig Boltzmann, nêu dẫn chứng tại nhiều bệnh viện về sai sót của AI, trong đó chiếm nhiều là bỏ sót hoặc diễn giải sai triệu chứng bệnh; đặc biệt là lỗi kỹ thuật: Tỷ lệ ảo giác của AI là 0,7% hoặc hơn… đồng thời cảnh báo về yếu tố tâm lý – xã hội và tác động của AI: “AI có thể ảnh hưởng đến việc ra quyết định của con người (thiên kiến tự động) trong đánh giá bệnh lý cũng như chỉ định biện pháp điều trị; làm giảm tư duy phản biện khi quá tin tưởng ở AI và có khả năng làm mất kỹ năng chuyên môn và khả năng nhận thức của nhân viên y tế”.
Để khắc phục, các chuyên gia chung quan điểm: Chính phủ cần đầu tư đào tạo kỹ năng số, tăng cường giám sát hành vi con người; thiết lập cơ chế phản hồi và giảm thiểu rủi ro kỹ thuật. Giáo sư Maria Kletecka-Pulker chia sẻ cách làm của Áo trong bảo vệ bệnh nhân: “Chính phủ đã ban hành quy định: Trao quyền cho nhân viên y tế bằng công cụ số, giúp dự đoán và phòng ngừa các biến chứng trong điều trị và ảo hóa ý kiến chuyên môn, giảm áp lực công việc. Trao quyền để bệnh nhân tăng hiểu biết sức khỏe số, sử dụng “người bạn đồng hành kỹ thuật số” để giảm sự bất định trong hành trình điều trị… Đặc biệt là thiết kế Telehealth lấy người bệnh làm trung tâm, trong đó hướng đến các nhóm dễ tổn thương, mở rộng dịch vụ y tế từ xa an toàn và bình đẳng. Xây dựng ứng dụng SmartFOX – Hệ thống chia sẻ dữ liệu y tế công dân phục vụ nghiên cứu lâm sàng với quy trình khảo sát, đồng sáng tạo và ban hành khuyến nghị”.
Tiến sĩ Katharina Schmidt (Đại học tư thục Danube, Áo) nhấn mạnh: “Y tế số an toàn đòi hỏi sự phối hợp giữa AI, pháp lý, đạo đức và tâm lý học để đảm bảo AI phục vụ sức khỏe con người một cách minh bạch và công bằng”.
… Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Văn Lâm – Phó Hiệu trưởng Trường ĐHYD Cần Thơ, cho biết: Là một trong 4 trường ĐH y khoa hàng đầu Việt Nam, ĐHYD Cần Thơ có sứ mệnh đào tạo nguồn nhân lực y tế chất lượng cao, nghiên cứu ứng dụng và chuyển giao công nghệ, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân… Hội thảo là dịp để các chuyên gia trao đổi nhằm thúc đẩy ứng dụng công nghệ y tế một cách có trách nhiệm, bảo đảm yếu tố nhân văn và an toàn người bệnh. Chủ đề rất ý nghĩa này cũng là vấn đề ĐHYD Cần Thơ bổ sung trong chương trình đào tạo của nhà trường”.
Đan Phượng
Bình luận (0)