Cơ chế tuyển dụng và đãi ngộ linh hoạt đã đưa tỷ lệ giảng viên đạt trình độ tiến sĩ của một trường ĐH tăng mạnh từ khoảng 25% năm 2016 lên gần 50% năm 2025. Bên cạnh thưởng cả trăm triệu đồng cho mỗi tiến sĩ mới, trường còn hỗ trợ kinh phí học tập 200 triệu đồng cho mỗi viên chức được cử đi làm nghiên cứu sinh và thêm 50 triệu đồng khi bảo vệ luận án…
Những điểm sáng nói trên được TS. Cao Thái Phương Thanh (Trưởng phòng Tổ chức cán bộ, Trường ĐH Sài Gòn) và ThS. Phạm Thi Vương (Phó Trưởng phòng này) chỉ ra ở mô hình tuyển dụng, đãi ngộ, thu hút nhân tài của Trường ĐH Sài Gòn.
Chi, hỗ trợ hàng trăm triệu cho tiến sĩ
Trường ĐH Sài Gòn hiện đang đào tạo cả hệ sư phạm lẫn hệ ngoài sư phạm. Theo TS. Cao Thái Phương Thanh, những năm qua, từ chỗ số lượng tiến sĩ còn hạn chế (chỉ khoảng 25% vào năm 2016), đến nay trường đã có hàng trăm giảng viên trình độ tiến sĩ, (chiếm tỷ lệ đáng kể, gần 50%). Để đạt được kết quả này, trường đã triển khai cơ chế tuyển dụng, chính sách đãi ngộ và thu hút nhân lực chất lượng cao một cách linh hoạt. Những chính sách này vừa tạo điều kiện cho giảng viên cơ hữu nâng cao trình độ vừa “trải thảm đỏ” thu hút tiến sĩ mới về.
Về cơ chế tuyển dụng, trường tận dụng tối đa các quy định hiện hành để tuyển dụng nguồn nhân lực. Bên cạnh tuyển dụng viên chức theo quy trình chung, trường còn mở rộng nguồn tuyển dụng thông qua các đề án của TP.HCM (tuyển sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, nhà khoa học trẻ) và tuyển dụng hợp đồng theo Nghị định 111/2022/NĐ-CP; thường xuyên tiếp nhận công chức, viên chức có trình độ cao từ đơn vị khác. Việc áp dụng nhiều hình thức tuyển dụng linh hoạt này giúp trường nhanh chóng bổ sung nhân lực theo nhu cầu thực tiễn.
Về chính sách đãi ngộ và thu hút, trường thưởng mỗi tiến sĩ mới 100 triệu đồng, phó giáo sư 150 triệu và giáo sư 300 triệu. Đồng thời, trường đảm bảo mức thu nhập tối thiểu hàng tháng ở mức khá cạnh tranh: Giảng viên trình độ tiến sĩ nhận tối thiểu 35 triệu đồng/tháng, phó giáo sư 40 triệu và giáo sư 45 triệu. Cam kết thu nhập ổn định giúp viên chức, người lao động yên tâm cống hiến; giảm chênh lệch thu nhập giữa khu vực công lập và ngoài công lập.
Bên cạnh đó, trường chủ động đầu tư cho viên chức đi học tiến sĩ; hỗ trợ kinh phí 200 triệu đồng cho mỗi viên chức được cử đi làm nghiên cứu sinh và thêm 50 triệu đồng khi bảo vệ luận án. Chính sách này góp phần giảm gánh nặng tài chính, tạo thuận lợi để giảng viên hoàn thành chương trình tiến sĩ đúng hạn. Trường còn tạo môi trường làm việc thuận lợi để tiến sĩ phát huy năng lực, thể hiện chuyên môn sâu như ưu tiên bố trí vị trí chuyên môn phù hợp, giao giảng dạy các lớp chất lượng cao, sau ĐH; thực hiện chế độ đãi ngộ đặc thù dành cho nhà khoa học như miễn thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động nghiên cứu…
Về khuyến khích nghiên cứu khoa học và công bố quốc tế, trường chú trọng gia tăng số lượng, nâng cao chất lượng và năng lực nghiên cứu của đội ngũ tiến sĩ; sử dụng cả nguồn kinh phí thường xuyên lẫn quỹ khen thưởng, trong đó có khen thưởng đột xuất cho các bài báo khoa học công bố quốc tế. Đáng chú ý, trường triển khai cơ chế chi tăng thu nhập cho hoạt động nghiên cứu khoa học theo hướng KPI: Viên chức đăng ký có bài xuất bản trong năm được hỗ trợ hàng tháng 3 triệu đồng nếu bài đạt 1 điểm theo danh mục tạp chí của Hội đồng Giáo sư Nhà nước và 5 triệu đồng nếu bài đăng trên tạp chí thuộc hệ thống Scopus.
Đề xuất trường ĐH được tự chủ tuyển dụng nhân sự trình độ cao
Tuy đã chủ động vận dụng nhiều cơ chế linh hoạt, TS. Thanh cho hay, Trường ĐH Sài Gòn vẫn còn gặp những khó khăn từ các quy định tuyển dụng hiện hành. Quy trình tuyển dụng viên chức kéo dài, thiếu tính linh hoạt cần thiết để cạnh tranh thu hút nhân tài. Đặc biệt, quyền tự chủ của trường ĐH trong công tác nhân sự còn hạn chế, nhiều khâu vẫn phải chờ ý kiến hoặc nằm trong khuôn khổ quản lí của cơ quan chủ quản.
Từ đây, trường kiến nghị một số giải pháp. Thứ nhất, mở rộng đối tượng và trao quyền chủ động trong tuyển dụng nhân sự. Cần cho phép các trường ĐH tuyển dụng nhân lực một cách linh hoạt với chính sách đãi ngộ công bằng dựa trên năng lực. Hiện nay, nhiều trường chưa tự chủ bị ràng buộc phải tuyển theo chỉ tiêu biên chế cứng dẫn đến bỏ lỡ cơ hội thu hút nhân tài. Do đó, trường kiến nghị cơ quan có thẩm quyền sửa đổi quy định theo hướng trường ĐH được tự quyết định tuyển dụng hoặc ký hợp đồng lao động đối với ứng viên có trình độ cao.
TS.Thanh nhận định, quyền tự chủ tuyển dụng này hoàn toàn phù hợp với định hướng của Nghị quyết 71, đó là “bảo đảm quyền tự chủ đầy đủ, toàn diện cho các cơ sở giáo dục ĐH…”; đồng thời giao các trường tự quyết định tuyển dụng, thuê giảng viên… đối với người giỏi từ nước ngoài phù hợp với điều kiện của nhà trường. Cùng với trao quyền cho hiệu trưởng được quyết định tuyển dụng nhân sự, quyết định mức lương khởi điểm và đãi ngộ bổ sung đối với nhân tài; được chủ động trong bổ nhiệm, miễn nhiệm các chức danh chuyên môn thì cũng cần có cơ chế giám sát minh bạch để các trường chịu trách nhiệm giải trình.
Thứ hai, cải tiến cơ chế phân phối thu nhập do chế độ tiền lương và thu nhập của giảng viên hiện nay còn nhiều bất cập, đặc biệt là với giảng viên trình độ cao. Nhiều trường đã đảm bảo thu nhập bình quân cho tiến sĩ, phó giáo sư, giáo sư ở mức hấp dẫn nhưng cách thức chi trả chưa thực sự tạo động lực mạnh mẽ do phần lớn thu nhập bổ sung đến từ phụ cấp, thưởng cuối năm (khoản tính vào thu nhập chung chịu thuế cao). Vì vậy, việc bổ sung các khoản thu nhập cố định chi trả trực tiếp hàng tháng cho giảng viên có học vị hoặc chức danh cao là cần thiết. Khoản này tách bạch với lương cơ bản và các phụ cấp hiện hành nhằm giúp giảng viên nhận được thêm thu nhập thực tế hàng tháng một cách rõ rệt.
Thứ ba, áp dụng chính sách khuyến khích nghiên cứu khoa học theo mô hình KPI. Theo đó, thiết lập hệ thống chỉ tiêu/KPI về hoạt động khoa học gắn với cơ chế khen thưởng đa dạng, linh hoạt. Các trường nên mạnh dạn áp dụng cơ chế thưởng thêm hàng tháng hoặc hàng quý dựa trên kết quả nghiên cứu của giảng viên (số bài báo quốc tế, đề tài khoa học hoàn thành, số nghiên cứu sinh hướng dẫn…). Thực tế tại Trường ĐH Sài Gòn, việc thưởng 3-5 triệu đồng mỗi tháng cho viên chức đăng ký có bài báo đăng trên các tạp chí uy tín trong nước và quốc tế đã tạo ra hiệu quả.
Thứ tư, khuyến khích mời chuyên gia, doanh nhân, nhà quản lí giỏi tham gia giảng dạy. Nguồn nhân lực chất lượng cao không chỉ hiện diện trong hệ thống giáo dục mà còn rất dồi dào trong các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, cơ quan quản lí. Nghị quyết 71 cũng nhấn mạnh việc xây dựng chính sách để huy động người giỏi ngoài lực lượng nhà giáo tham gia giảng dạy, huấn luyện trong các cơ sở giáo dục. Do đó, cần có quy định mở cho phép các trường (đặc biệt các trường chưa tự chủ) được chủ động ký hợp đồng ngắn hạn hoặc dài hạn với chuyên gia xuất sắc bên ngoài. Những chuyên gia này có thể không nằm trong biên chế nhưng được tạo điều kiện giảng dạy, hướng dẫn sinh viên, thậm chí chủ trì các đề tài nghiên cứu tại trường. Cơ chế mở này sẽ rút ngắn khoảng cách giữa đào tạo và yêu cầu thực tiễn, đồng thời tận dụng được “chất xám” từ mọi lĩnh vực cho sự phát triển.
Việt Ngân
Bình luận (0)