Chương trình dạy bơi an toàn do Bộ GD-ĐT ban hành không chỉ thống nhất nội dung dạy bơi trên toàn quốc mà còn mở ra hướng tiếp cận mới. Đó là giúp học sinh biết tự bảo vệ mình, biết ứng xử an toàn trong môi trường nước.
Lấp khoảng trống giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước
Trong nhiều năm, nhìn chung việc dạy bơi trong trường học diễn ra không đồng nhất, mỗi nơi một cách làm, một bộ tài liệu. Phần lớn các cơ sở giáo dục chỉ tập trung dạy kỹ thuật bơi đơn thuần, trong khi thiếu các nội dung quan trọng như nhận diện rủi ro, kỹ năng an toàn khi bơi, kỹ năng cứu đuối gián tiếp hay nguyên tắc sinh tồn trong môi trường nước. Điều này khiến không ít trẻ biết bơi nhưng vẫn đối diện nguy hiểm khi gặp tình huống bất ngờ.
Chương trình và tài liệu hướng dẫn dạy bơi an toàn được ban hành theo Quyết định 1717/2024 của Thủ tướng Chính phủ được xem là tạo ra bước ngoặt. Lần đầu tiên, hệ thống giáo dục có một khung chương trình thống nhất, khoa học, làm cơ sở để triển khai đồng bộ từ thành thị đến vùng sâu, vùng xa. Tinh thần xuyên suốt là chuyển trọng tâm từ biết bơi sang biết an toàn khi bơi.
Thầy Nguyễn Viết Tước – giáo viên Trường TH-THCS Hải Vĩnh (tỉnh Quảng Trị), người đã có hơn 15 năm mở lớp bơi miễn phí cho hàng ngàn học sinh cho rằng chương trình mới mang ý nghĩa rất lớn đối với cả học sinh và giáo viên. Theo thầy Tước, học sinh sẽ được tiếp cận những kiến thức mà lâu nay chưa được dạy đầy đủ như: kỹ năng an toàn trong môi trường nước, kỹ năng cứu đuối gián tiếp, phương pháp tự cứu đúng cách. Không chỉ vậy, việc triển khai đồng loạt trong hệ thống giáo dục phổ thông sẽ giúp học sinh khó khăn được học bơi mà không chịu áp lực về chi phí, điều đặc biệt quan trọng với các vùng nông thôn, miền núi. Với giáo viên, bộ tài liệu thống nhất giúp họ có cơ sở chuyên môn rõ ràng, dễ tổ chức dạy bơi tập trung, đúng quy trình, an toàn hơn. Tuy nhiên, thầy Tước cũng cho rằng, thách thức lớn nhất là cơ sở vật chất chưa đồng đều. Nhiều trường học, nhiều địa phương thiếu hồ bơi đạt chuẩn, thiếu trang thiết bị an toàn cần thiết. “Muốn triển khai hiệu quả, rất cần sự quan tâm đầu tư để giảm gánh nặng cho những địa phương và phụ huynh còn khó khăn”, thầy Tước chia sẻ.
Hướng tới một thế hệ học sinh biết bơi an toàn
Từ chủ trương đến thực tiễn, nhiều mô hình giáo dục bơi an toàn tại địa phương đã cho thấy hiệu quả rõ nét. Trường TH-THCS A Túc (xã Lìa, tỉnh Quảng Trị) là một ví dụ tiêu biểu. Ở vùng núi, nơi học sinh thường xuyên tiếp xúc với sông suối, dạy bơi không chỉ là môn học rèn luyện thể chất mà là kỹ năng sinh tồn thiết yếu. Theo thầy Trần Xuân Linh – Hiệu trưởng Trường TH-THCS A Túc cho biết, công tác phòng chống đuối nước luôn được nhà trường xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong nhiều năm. Từ năm học 2021-2022, A Túc bắt đầu duy trì các lớp học bơi miễn phí cho học sinh. Những buổi học diễn ra bên hồ Lìa đã trở thành hình ảnh quen thuộc mỗi dịp hè về. Đặc biệt, tháng 5-2025, trường tổ chức Giải bơi lần thứ nhất tại hồ, thu hút đông đảo học sinh tham gia. Toàn bộ hoạt động đều hoàn toàn miễn phí để các em người Vân Kiều, Pa Cô có cơ hội học bơi, rèn luyện kỹ năng sinh tồn mà không lo về chi phí. Qua từng năm, phong trào học bơi ở A Túc lan tỏa mạnh mẽ. Các em không chỉ học kỹ thuật nổi, kỹ thuật thở, kỹ thuật bơi cơ bản, mà còn được hướng dẫn cách nhận diện vùng nước nguy hiểm, cách xử lý khi gặp dòng chảy xiết, kỹ năng kêu cứu đúng cách. Nhiều học sinh trở thành “tuyên truyền viên nhỏ tuổi”, nhắc nhở bạn bè, anh chị em trong nhà tuân thủ nguyên tắc an toàn khi tắm sông, suối.
Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt lớn khi bể bơi của trường chính thức hoàn thiện và chuẩn bị đi vào hoạt động. Đối với một trường miền núi, đây là hạ tầng có ý nghĩa đặc biệt. Bể được thiết kế phù hợp thể trạng học sinh tiểu học và THCS, có hệ thống xử lý nước đạt chuẩn, bề mặt bằng phẳng, độ sâu an toàn. Xung quanh có không gian thoáng để học sinh khởi động; khu thay đồ, tắm tráng cho học sinh nam và nữ được bố trí riêng; hệ thống camera giám sát và thiết bị cứu hộ được lắp đặt đầy đủ. “Nhà trường đã xây dựng kế hoạch nhân lực để vận hành bể bơi, từ việc hợp đồng chuyên viên đủ chuyên môn, chứng chỉ theo quy định đến phân công giáo viên, nhân viên phối hợp quản lý nhằm bảo đảm an toàn tuyệt đối. Trường kỳ vọng bể bơi sẽ giúp duy trì, mở rộng các lớp học bơi miễn phí, tạo nền tảng vững chắc để thực hiện Chương trình tăng cường giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước giai đoạn 2025-2035”, thầy Linh nói.
Theo các giáo viên trực tiếp giảng dạy, giá trị lớn nhất của chương trình mới là thay đổi tư duy. Từ dạy kỹ thuật sang dạy kỹ năng sống. Học sinh không chỉ bơi tốt hơn mà còn hiểu được nguyên tắc an toàn, biết giữ khoảng cách khi tắm sông suối, biết ứng xử khi gặp tình huống bất trắc, biết cách cứu người mà không gây nguy hiểm cho bản thân.
Với chương trình dạy bơi an toàn được ban hành cùng những mô hình thực tiễn hiệu quả ở cơ sở, hành trình bảo vệ học sinh trước nguy cơ đuối nước đang bước sang giai đoạn mới bài bản hơn, khoa học hơn và nhân văn hơn. Đó cũng là nền tảng để xây dựng một thế hệ học sinh không chỉ biết bơi mà còn biết cách an toàn khi bơi.
Vĩnh Yên
Bình luận (0)