Khi năm học 2024 bắt đầu ở Úc và New Zealand, tình hình học ngoại ngữ tại các trường đại học đang suy giảm. Nhiều chương trình ngôn ngữ đã bị ảnh hưởng nặng nề sau đại dịch. Chỉ riêng năm 2023, Đại học Victoria ở Wellington của New Zealand đã quyết định dừng các chương trình tiếng Hy Lạp, tiếng Latinh và tiếng Ý, trong khi Đại học Otago ở Dunedin chọn ngừng dạy tiếng Đức.
Tiếng Bồ Đào Nha đã vượt qua tiếng Nga về mức độ phổ biến
Tại Úc, Đại học Macquarie ở Sydney đã đề xuất cắt giảm hoàn toàn 5 ngôn ngữ - bao gồm tiếng Đức, tiếng Ý và tiếng Nga. Tiếng Trung, tiếng Croatia, tiếng Hindi, tiếng Indonesia và tiếng Nhật chỉ là một số ngôn ngữ khác phải đối mặt với sự giám sát tài trợ tại các tổ chức trên khắp Úc và New Zealand kể từ năm 2020.
Ngôn ngữ là một thành phần thiết yếu của bộ công cụ ngoại giao. Sự sa sút trong việc dạy và học đã gây ra những hậu quả vượt ra ngoài phạm vi các trường đại học.
Không có chiến lược ngôn ngữ quốc gia
Điều đáng thất vọng là có rất ít sự chú ý đến ngôn ngữ trong bản đánh giá Hiệp định Đại học Úc gần đây về hệ thống giáo dục đại học.
Thật không may, ở New Zealand, Chính phủ Đảng Lao động tiền nhiệm cuối cùng đã không theo đuổi ý tưởng về chiến lược ngôn ngữ quốc gia. Nhưng cả Canberra và Wellington nên xem xét việc tiến hành đánh giá việc học ngôn ngữ trong bối cảnh xã hội và ngoại giao rộng lớn hơn.
Việc học các ngôn ngữ chiến lược như tiếng Ả Rập, tiếng Nga và tiếng Trung trên khắp thế giới nói tiếng Anh đang suy giảm rõ ràng, ngay cả khi căng thẳng địa chính trị gia tăng. Cả ba đều là ngôn ngữ chính thức của Liên hợp quốc.
Bất chấp chiến tranh ở Ukraine và Gaza, tiếng Nga và tiếng Ả Rập đều không lọt vào top 10 ngôn ngữ phổ biến nhất được nghiên cứu trên một trong những ứng dụng học ngôn ngữ lớn nhất, Duolingo. Tiếng Bồ Đào Nha đã vượt qua tiếng Nga về mức độ phổ biến.
Một cuộc điều tra dân số năm 2021 của Hiệp hội Ngôn ngữ Hiện đại cho thấy số lượng tuyển sinh đại học ở Hoa Kỳ bằng tiếng Ả Rập đã giảm 27,4% so với mức năm 2016. Trong cùng thời gian, tiếng Trung Quốc giảm 14,3% và tiếng Nga giảm 13,5%.
Việc học ngoại ngữ dần trở nên khó khăn hơn sau đại dịch
Tại Vương quốc Anh, số lượng tuyển sinh vào các ngành nghiên cứu về Trung Quốc đã giảm 31% trong khoảng thời gian từ năm 2012 đến năm 2021, theo số liệu được The Economist trích dẫn.
Tại các cơ sở của Úc và New Zealand, tiếng Nga và tiếng Ả Rập đặc biệt thiếu hụt. Không có trường đại học New Zealand nào dạy tiếng Ả Rập.
Một số ngôn ngữ đang gia tăng
Bất chấp tất cả sự bi quan, một số chồi xanh ngôn ngữ có thể sẽ nảy mầm vào năm 2024. Dữ liệu tuyển sinh sơ bộ từ Đại học New England (UNE) ở New South Wales cho thấy số lượng sinh viên Đức, Ý, Nhật Bản và Tây Ban Nha đã tăng lần đầu tiên kể từ năm 2021.
Một số điểm tích cực cũng có thể được tìm thấy trong một cuộc khảo sát của Hoa Kỳ về tuyển sinh ngôn ngữ đại học. Số người học tiếng Hàn tại các trường đại học Hoa Kỳ đã tăng 38,3% từ năm 2016 đến năm 2021. Sự gia tăng này dường như song hành với sự trỗi dậy của văn hóa đại chúng Hàn Quốc ở phương Tây.
Đối với các trường đại học, thách thức là phải tích hợp các nguồn tài nguyên trực tuyến gần như vô hạn với việc giảng dạy ngôn ngữ. Trải nghiệm học tập phải càng thực tế càng tốt. Nhưng việc này cũng cần phải đáp ứng và nắm bắt được nhu cầu đa dạng của người học.
Ví dụ: tại Đại học New England, những người học tiếng Đức hiện nay áp dụng các kỹ năng ngôn ngữ của mình để tạo video và trò chơi bằng tiếng Đức - đồng thời thiết kế các bài tập ngữ pháp.
Ngoài giờ học, những cuộc tụ họp tại các quán cà phê và quán rượu, bao gồm cả ở Canberra và Wellington, cho phép người tham gia thực hành ngôn ngữ mà họ đã chọn trong một khung cảnh thân mật bên ngoài lớp học. Nhiều sự kiện sẽ giúp học sinh xây dựng sự tự tin và năng lực bên ngoài khuôn viên trường.
Trong một xã hội đa văn hóa, những sự kiện cộng đồng này còn thực hiện một chức năng xã hội quan trọng. Việc kết nối người học địa phương với người bản ngữ thường là người nhập cư hoặc sinh viên quốc tế vô cùng quan trọng.
AI không thể thay thế
Nghiên cứu một ngôn ngữ liên quan đến việc đạt được cái nhìn sâu sắc về nền văn hóa và lịch sử.
Trên khắp phương Tây, tiếng Nga được dạy rộng rãi trong thời kỳ chiến tranh lạnh, trong khi mức độ phổ biến của tiếng Ả Rập tăng mạnh sau sự kiện ngày 11-9 và chiến tranh Iraq.
Sau khi số lượng người học tiếng Nga tiếp tục giảm, một cuộc khảo sát của Hoa Kỳ đã báo cáo vào năm 2022 rằng sinh viên dường như muốn “tránh xa mọi thứ liên quan đến Nga”.
Việc tìm ra giải pháp cho những thách thức này sẽ không dễ dàng. Trong khi công nghệ AI đang được cải thiện với những bước nhảy vọt, việc dịch thuật bằng phần mềm và ứng dụng sẽ không bao giờ thay thế được vai trò quan trọng của con người trong việc học ngoại ngữ và trong việc tìm hiểu các thế giới quan khác.
Thủy Phạm (Theo TheConversation)