Hiện nay, các cơ quan chức năng vẫn gặp nhiều khó khăn khi xử lý vi phạm trong kinh doanh, quảng cáo thuốc qua mạng xã hội.
Các cơ quan chức năng kiểm tra hoạt động kinh doanh thuốc tại một cơ sở trên địa bàn TP.HCM
Chiều ngày 27-6, tại buổi họp báo thông tin về các vấn đề kinh tế - xã hội trên địa bàn TP.HCM, do Ban Tuyên giáo Thành ủy TP.HCM, Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM tổ chức, bà Lê Thiện Quỳnh Như - Chánh Văn phòng Sở Y tế TP.HCM, cho biết hiện nay, quảng cáo thuốc qua mạng xã hội là một hiện tượng khi các phương tiện thông tin ngày càng phổ biến, được sử dụng như một công cụ bán hàng hoặc quảng cáo sản phẩm.
Tuy nhiên, việc kinh doanh thuốc theo phương thức thương mại điện tử vẫn chưa được pháp luật công nhận. Kinh doanh thuốc qua mạng xã hội hoặc livestream cũng là hành vi vi phạm pháp luật do không đảm bảo các yêu cầu về điều kiện cơ sở vật chất của cơ sở kinh doanh nhằm đảm bảo chất lượng thuốc; khả năng trích xuất nguồn gốc sản phẩm nhanh chóng và minh bạch trong công tác quản lý.
Đơn cử, trong năm 2023 vừa qua, Thanh tra Sở Y tế TP.HCM đã kiểm tra và xử phạt 2 cơ sở có vi phạm trong việc bán thuốc trên sàn thương mại điện tử và mạng xã hội, trong đó một vụ việc chuyển Công an Thành phố.
Đại diện Sở Y tế TP.HCM cho biết có nhiều khó khăn khi xử lý việc kinh doanh, quảng cáo thuốc qua mạng xã hội. Bao gồm, khó xác định người thực hiện hành vi vi phạm liên quan đến quảng cáo. Địa chỉ kinh doanh là địa điểm ảo, không có thật. Hình thức giao dịch mua bán qua điện thoại, địa điểm giao nhận không cố định, không phải là cơ sở kinh doanh thuốc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép.
Mặt khác, ngành y tế thành phố chưa có đủ phương tiện, công cụ để lưu trữ chứng cứ trong việc thực hiện xử lý vi phạm quảng cáo. Khi được mời lên làm việc về việc quảng cáo sản phẩm, các cá nhân, tổ chức đã tháo gỡ sản phẩm, chặn truy cập trang thông tin điện tử trước khi lên làm việc hoặc không hợp tác, không lên làm việc theo giấy mời.
Ngoài ra, nhiều đối tượng quảng cáo dược phẩm, thực phẩm chức năng giả hoặc kém chất lượng trên các trang mạng xã hội, trang điện tử có tên miền từ nước ngoài, quảng cáo sai sự thật. Điều này gây nhầm lẫn, đánh lừa người tiêu dùng và làm cho cơ quan quản lý không xác định được chủ thể quảng cáo, không có cơ sở để xử lý vi phạm.
Trước tình trạng này, để quản lý việc kinh doanh thuốc qua mạng, bà Như cho biết: “Sở Y tế TP.HCM đã thành lập tổ công tác đặc biệt để theo dõi, kiểm soát việc quảng cáo trong lĩnh vực y tế trên các kênh thông tin điện tử. Tăng cường công tác truyền thông về quản lý kinh doanh thuốc, cũng như hậu quả của việc tự ý dùng thuốc và mua thuốc qua mạng.
Sở Y tế TP.HCM cũng sẽ kiến nghị các cơ quan liên quan xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành trong quản lý hoạt động kinh doanh thuốc qua nền tảng mạng xã hội, đặc biệt là các tổ chức, cá nhân không được cấp phép”.
N.Trinh